Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh sẽ nộp thuế bao nhiêu từ năm 2026 sau khi chính thức bỏ thuế khoán.
Chuẩn bị bỏ thuế khoán, vấn đề quan tâm nhất của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh là cách kê khai, nộp thuế như thế nào kể từ đầu năm 2026. Theo Cục thuế (Bộ Tài chính), về nguyên tắc, cách tính thuế của hộ kinh doanh kê khai tương đồng với doanh nghiệp nộp thuế theo phương pháp trực tiếp. Cụ thể, thuế giá trị gia tăng = tỷ lệ% x doanh thu; thuế thu nhập cá nhân (hay thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp không hạch toán được chi phí) = tỷ lệ% x doanh thu.
Theo quy định, tất cả hộ kinh doanh không phân biệt quy mô, kể cả các hộ kinh doanh có quy mô tương đương doanh nghiệp nhỏ, vừa (như các hộ kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản; lĩnh vực công nghiệp, xây dựng có doanh thu trên 3 tỉ đồng hoặc trong lĩnh vực thương mại và dịch vụ có doanh thu trên 10 tỉ đồng) đều thực hiện nộp thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng theo phương pháp trực tiếp trên doanh thu.
Như vậy, từ đầu năm 2026, các hộ kinh doanh có doanh thu dưới hoặc bằng 200 triệu đồng/năm không phải nộp thuế nhưng vẫn phải kê khai 2 lần/năm (đầu/giữa năm và cuối năm) để xác định nghĩa vụ thuế. Hộ kinh doanh được khuyến khích sử dụng hóa đơn điện tử có mã khi giao dịch với người tiêu dùng. Sổ kế toán được giản lược tối đa và được hỗ trợ phần mềm miễn phí nhưng không bắt buộc mở tài khoản ngân hàng hay chuyển đổi phương pháp tính thuế. Riêng hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh qua nền tảng thương mại điện tử, nếu sàn có chức năng thanh toán, sàn sẽ khấu trừ, kê khai và nộp thay thuế giá trị gia tăng, thu nhập cá nhân theo tỷ lệ phần trăm doanh thu. Trường hợp doanh thu cuối năm dưới 200 triệu đồng, hộ sẽ được hoàn thuế nộp thừa. Nếu sàn không có chức năng thanh toán, cá nhân phải tự kê khai, nộp thuế theo từng lần phát sinh, tháng hoặc quý.
Đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ trên 200 triệu đồng đến dưới hoặc bằng 3 tỉ đồng/năm bắt buộc nộp thuế theo phương pháp trực tiếp trên doanh thu, đồng thời có thể tự nguyện đăng ký phương pháp khấu trừ nếu đủ điều kiện. Trong đó: Thuế giá trị gia tăng phải nộp = doanh thu x tỷ lệ %; thuế thu nhập cá nhân phải nộp = doanh thu x tỷ lệ %.
Các ngành nghề kinh doanh khác nhau sẽ có tỷ lệ% khác nhau. Ví dụ, hộ kinh doanh phân phối hàng hóa thì thuế giá trị gia tăng là 1% x doanh thu, thuế thu nhập cá nhân là 0,5% x doanh thu; hộ kinh doanh cung cấp dịch vụ thì nộp thuế giá trị gia tăng 5% x doanh thu và thuế thu nhập cá nhân là 2% x doanh thu; hoạt động xây dựng có nguyên vật liệu thì nộp thuế giá trị gia tăng 3% x doanh thu và thuế thu nhập cá nhân là 1,5% x doanh thu; cho thuê tài sản thì nộp thuế giá trị gia tăng 5% x doanh thu và thuế thu nhập cá nhân 5% x doanh thu… Nhóm hộ kinh doanh này thực hiện kê khai theo quý và quyết toán cuối năm. Nếu có doanh thu trên 1 tỉ đồng và bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng thì bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Hộ kinh doanh phải mở tài khoản riêng phục vụ kinh doanh, được hỗ trợ phần mềm kế toán miễn phí, tư vấn pháp lý và hướng dẫn sử dụng hóa đơn điện tử. Trường hợp doanh thu trên 3 tỉ đồng trong 2 năm liên tiếp, hộ kinh doanh sẽ chuyển sang quản lý theo nhóm có doanh thu lớn hơn từ năm kế tiếp.
Cuối cùng là nhóm hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu trên 3 tỉ đồng/năm. Đây là nhóm áp dụng phương pháp khấu trừ, quản lý tương tự doanh nghiệp siêu nhỏ hoặc vừa. Trong đó, hộ kinh doanh sẽ nộp thuế giá trị gia tăng phải nộp = thuế giá trị gia tăng đầu ra – thuế giá trị gia tăng đầu vào được khấu trừ. Thuế thu nhập cá nhân phải nộp = thu nhập tính thuế x 17%, trong đó thu nhập tính thuế = doanh thu – chi phí hợp lý. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh sẽ kê khai theo tháng hoặc quý, tùy quy mô và quyết toán năm và bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử có mã hoặc hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, mở tài khoản riêng và thực hiện chế độ kế toán như doanh nghiệp.
Trường hợp các hộ kinh doanh có doanh thu không quá 3 tỉ đồng/năm chuyển sang doanh nghiệp thì sẽ được áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp ưu đãi 15%.
Theo số liệu quản lý thuế, đến tháng 10.2025, cả nước có khoảng 3,83 triệu hộ kinh doanh. Trong đó, 1,7 triệu hộ kinh doanh có doanh thu dưới 200 triệu đồng sẽ được tiếp tục miễn thuế; 883.000 hộ có doanh thu từ 200 triệu đồng đến 3 tỉ đồng là nhóm chịu tác động chính trong việc thay đổi chính sách thuế; 39.000 hộ có doanh thu trên 3 tỉ đồng đã áp dụng kê khai nên ít bị ảnh hưởng.
Theo báo Thanh Niên
